Gryzonie to bardzo różnorodna grupa zwierząt domowych – obejmuje między innymi chomiki, szczury, świnki morskie, myszy czy koszatniczki. Każdy z tych gatunków ma odmienny metabolizm, potrzeby żywieniowe i preferencje pokarmowe, dlatego ważne jest, aby nie stosować jednego uniwersalnego podejścia do karmienia wszystkich gryzoni.
Kluczowe składniki odżywcze
Dieta gryzoni powinna zawierać odpowiednie proporcje makro- i mikroelementów:
- Białko: Kluczowe dla wzrostu i regeneracji. Chomiki i szczury potrzebują go więcej niż świnki morskie.
- Tłuszcze: Dostarczają energii, ale w nadmiarze mogą prowadzić do otyłości.
- Węglowodany: Główne źródło energii, najlepiej w formie błonnika roślinnego.
- Witaminy i minerały: Szczególnie ważna jest witamina C dla świnek morskich, które jej nie syntetyzują.
3. Podstawowa dieta poszczególnych gatunków
| Gatunek | Główne składniki diety | Szczególne wymagania |
|---|---|---|
| Świnka morska | Siano, warzywa, witamina C | Codzienne podawanie witaminy C |
| Chomik | Zboża, nasiona, małe porcje warzyw | Uwaga na tłuszcze |
| Szczur | Zróżnicowana dieta – warzywa, białko zwierzęce | Dieta zróżnicowana i urozmaicona |
| Koszatniczka | Siano, zioła, niskocukrowa dieta | Bezcukrowa dieta |
| Mysz | Zboża, owoce, warzywa | Umiarkowane ilości białka |
4. Pokarm świeży i suszony
- Siano: Podstawa diety świnek morskich i koszatniczek – dostarcza błonnika i wspomaga ścieranie zębów.
- Zioła: Mniszek lekarski, babka lancetowata, krwawnik.
- Warzywa: Marchew, papryka, ogórek – źródło witamin.
- Owoce: W małych ilościach – zawierają cukry.
5. Czego unikać w diecie gryzoni
- Czekolada, cebula, czosnek – toksyczne.
- Chleb, makaron, słodycze – ciężkostrawne i niepotrzebne.
- Zbyt dużo ziaren słonecznika – powodują nadwagę.
6. Znaczenie nawodnienia
Świeża woda musi być dostępna 24/7. Najlepiej podawać ją w poidełkach kulkowych, które zapobiegają zanieczyszczeniom. Gryzonie szybko odwadniają się, co prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych.
7. Zachowania żywieniowe gryzoni
- Gryzonie często magazynują pokarm.
- Chomiki i myszy selekcjonują jedzenie – lepiej wybierać pokarmy w formie pelletów, nie mieszanek.
- Stałe godziny karmienia ułatwiają obserwację apetytu i zdrowia.
8. Karmienie a zdrowie
Nieprawidłowa dieta prowadzi do:
- Otyłości (szczury, chomiki)
- Przerostu zębów (brak siana)
- Niedoborów witamin (szczególnie C u świnek)
- Problemów jelitowych (zbyt dużo owoców)
9. Praktyczne porady żywieniowe
- Dieta oparta na sianie (świnki, koszatniczki)
- Ograniczone przysmaki
- Białko dla szczurów i chomików – gotowane jajko, larwy mącznika
- Unikanie gotowych mieszanek ziaren z barwnikami
- Stały dostęp do gryzaków i włóknistych pokarmów
10. Bibliografia i źródła naukowe
- Meredith, A., & Redrobe, S. (2002). BSAVA Manual of Exotic Pets. BSAVA.
- Quesenberry, K. E., & Carpenter, J. W. (2012). Ferrets, Rabbits, and Rodents: Clinical Medicine and Surgery. Elsevier Health Sciences.
- National Research Council (1995). Nutrient Requirements of Laboratory Animals. National Academies Press.
- The Guinea Pig Manual – RSPCA [https://www.rspca.org.uk/]
- Small Pet Select – Rodent Diet Guide [https://smallpetselect.com/]